
De wekelijkse stoïcijn: inspiratie voor wendbaar en veerkrachig leiderschap deel 46 / ‘’het mooie van een keuze hebben”
27/03/2023
“Je bent niet je lichaam of haarstijl; het gaat erom hoe goed je kunt kiezen. Als je keuzes mooi zijn, zul jij dat ook zijn.“ -Epictetus, Dissertationes (Discourses), 3.1.39b-40a Hoe meer je goed bent met jezelf, hoe minder je een ander beeld moet ophouden. We hoeven dan minder bezig te zijn met hoe we of iets overkomen opdat we toch maar aan de verwachtingen van anderen willen voldoen. Hoe minder je aandacht, tijd en energie moet steken in hoe je overkomt, hoe meer je echte aandacht, tijd en energie voor de anderen en de situatie en gebeurtenissen kan hebben. Alles begint met aandacht. Aandachtig aanwezig zijn laat je toe en maakt het mogelijk om zo echt en volledig mogelijk waar te nemen, signalen op te pikken en te ervaren. Je waarnemingsvermogen bepaalt mede je oordeelsvermogen en beslissingsvermogen. Als je start van verkeerde of beperkte waarnemingen zijn je oordeel en beslissing vanzelf ook beperkt en ontoereikend. Echte aandacht is ook de basis voor elk goed gesprek, waarin je echt aanwezig bent, actief en aandachtig luistert, je echt openstelt voor de visie, mening en argumenten van anderen en echt goede vragen kan stellen. Je oordeelsvermogen en je keuzes worden sterker als je individueel en samen bewust, doordacht en doorvoeld observeert, reflecteert, denkt en beslist. Het zal toelaten mooie keuzes te maken die aangepast zijn aan de situatie en omstandigheden. Als je dit combineert met grote openheid en het uitgangspunt dat je kan leren, dat je het nog niet allemaal weet, het niet kan weten - wordt het mogelijk om ook met een omgeving om te gaan die alsmaar ongekender, onvoorspelbaarder en onzekerder is. Situaties waarin je niet kan weten en kennen, niet kan voorspellen hoe het zal uitdraaien en toch moet beslissen, vragen om slimme experimenten waarin je uitprobeert wat werkt en wat niet en er een bewust leerproces van maakt. Het kan ons helpen om te gaan met een wereld waarin er naast normale zekerheid ook radicale onzekerheid is. Durven risico nemen, moed tonen, mogen falen en leren kunnen ons helpen potentiële opwaartse risico’s en mogelijkheden te benutten. Vraag je eens af in welke mate jij vooral beslissingen moet nemen die baden in normale onzekerheid en redelijk voorspelbaar zijn, dan wel radicale onzekerheid waarbij er weinig voorspelbaar is. Hoe ga jij om met radicale onzekerheid en onvoorspelbaarheid?

De wekelijkse stoïcijn: inspiratie voor wendbaar en veerkrachig leiderschap deel 45 / ‘’vertrouw de zintuigen niet : over bewust en objectief zien”
13/03/2023
“Heraclitus noemde zelfbedrog een afschuwelijke ziekte en het gezichtsvermogen een zintuig dat liegt.“ -Diogenes Laërtius, Leven en leer van beroemde filosofen, 9.7 Zelfinzicht is het vermogen om jezelf objectief te bekijken. Het vermogen om je bril, je aannames, je patronen van denken, voelen en doen in vraag te stellen en aan een onderzoek te onderwerpen. Inzicht in de andere, de omgeving en de wereld vraagt ook om een objectieve kijk op de realiteit. In mijn boek ‘Risico verzilveren. Over onverstoorbaar en wendbaar leiderschap’, dat begin april uitkomt bij Lannoo Campus, heb ik het over 8 mentale valkuilen die onze kijk en inzicht op onze en de realiteit kunnen vertroebelen en ons inzicht 1. Bias : Vooringenomenheden die ervoor zorgen dat we overtuigd zijn dat we het goed zien maar toch de bal misslaan en systematisch bepaalde verkeerde inschattingen of oordelen maken.Bv. confirmatiebias waarbij je vooral feiten ziet die je mening bevestigen en minder of niet die feiten die je mening tegenspreken. 2 .Ruis : Van ruis is sprake wanneer mensen van wie verwacht wordt dat ze eenzelfde oordeel zullen vellen omdat ze over dezelfde ervaring, kennis en informatie beschikken maar toch verschillende oordelen. Bv. artsen die eenzelfde case onafhankelijk van elkaar beoordelen. 3. Gedachten, overtuigingen en mentale modellen (GOMM’s) : We bouwen in ons leven en vanuit onze persoonlijke ervaringen en levensgeschiedenis allemaal bepaalde overtuigingen en mentale modellen op die ons gidsen bij het beoordelen van situaties en handelen. Sommige daarvan zijn helpend, andere beperken ons onnodig. Bv. als ik ervan overtuigd ben dat je beter niet verder springt dan je stokje lang is zal ik wellicht minder geneigd zijn om risico te nemen en ondernemer te worden. 4. Emotie : Emoties hebben een grote impact op ons denken en handelen. We handelen niet altijd redelijk en rationeel. 5. Ego : Ons ego en het beeld dat we van onszelf hebben en willen tonen kan ons geregeld eens in de weg zitten. Bv. wanneer ik moeilijk mijn gelijk kan in vraag stellen of mijn ongelijk toegeven. 6. Groepsdruk- en denken : Het is ook geweten dat er expliciet of impliciet druk uitgaat van een groep en het risico op groepsdenken aanwezig is bij het beoordelen van situaties en het nemen van beslissingen. 7. Expertise : Als expert leg je jezelf soms verwachtingen op of verwachten anderen van jou het antwoord, dat je misschien zelf ook niet altijd hebt. Bv. als patiënt kan je overdreven verwachtingen hebben over de maakbaarheid van situaties en wat een medisch specialist of chirurg voor jou kan doen. 8. Macht en belangen : Bij het beoordelen van situaties en nemen van beslissingen spelen ook macht en belang een belangrijke rol, alsook het gebruik en inzetten ervan. Met een vertroebelde blik is het moeilijk om optimale of ‘goed genoeg’ beslissingen te nemen. In een omgeving die alsmaar turbulenter en troebeler wordt, komt het erop aan voldoende afstand, tijd en ruimte te houden en te nemen om goede inschattingen te maken. Vooral bij belangrijk beslissingen met veel (mogelijke) impact en consequenties is het zaak om dit op en bewuste manier te doen en mentale valkuilen te vermijden. Ga voor jezelf eens na welke belangrijke beslissing (waar je achteraf bekeken niet zo tevreden over was) je nog eens onder de loep wil nemen om te zien welke mentale valkuilen je parten gespeeld hebben. Hoe kan je dat een volgende keer vermijden?

Postgraduaat Mentaal Welzijn - een samenwerking van PXL en FLY
08/03/2023
Het postgraduaat ‘mentaal welzijn’ is een opleiding voor professionals die gericht willen inzetten op vlak van het mentaal welzijn in de werkcontext. Vanuit FLY werken we mee aan deze opleiding en reiken we specifiek kaders aan en delen onze expertise op vlak van leiderschap en de impact op mentaal welzijn. Bekijk hier het filmpje waarin opleidingscoördinator, Johan Vandersmissen, een uitgebreide uitleg geeft over de opleiding. Wat kunnen leidinggevenden pro-actief doen om te voorkomen dat er onnodige werkstress aanwezig is in de organisatie of het team? Welke hefbomen hebben zij in de hand en kunnen ze gericht bedienen? Daarnaast benaderen we ook de individuele verantwoordelijkheid die elke medewerker heeft om ook zijn eigen leiderschap op te nemen op vlak van zijn zelfzorg en persoonlijke veerkracht. Organisaties kunnen hun medewerkers hiertoe motiveren door de mogelijkheid te faciliteren waarbij medewerkers de inzichten en handvaten zich kunnen eigen maken. Op deze manier investeer je in de mogelijkheden die medewerkers zelf kunnen hanteren. Werken aan mentaal welzijn is immers een dubbele verantwoordelijkheid. Zowel de werkgever/leidinggevende heeft een rol op te nemen als ook iedere individuele medewerker. Je maakt in deze opleiding kennis met de onderbouwde do’s en dont’s. Extra info over de opleiding vind je hier!