De wekelijkse stoïcijn: inspiratie voor wendbaar en veerkrachig leiderschap part 38 / ‘’je richten op wat volledig in je macht ligt : de menselijke conditie, mogelijkheden en beperkingen”

 “Bedenk dat het streven je in het vooruitzicht stelt dat je zult krijgen waar je naar streeft, en dat het vermijden je in het vooruitzicht stelt dat je niet zult terecht zult komen in wat je vermijdt.  Wie bij zijn streven faalt, krijgt niet wat hij wel wil; wie bij zijn vermijden faalt, krijgt wel wat hij niet wil.  Wanneer je nu alleen die onnatuurlijke dingen vermijdt waarvan het in je macht ligt ze te vermijden, dan zul je in niets terechtkomen van wat je probeert te vermijden, maar als je ziekte, dood en armoede probeert te vermijden, dan zul je tegenslagen ondervinden.  Daarom moet je het vermijden helemaal weghalen bij alles wat niet in onze macht ligt en het verplaatsen naar de onnatuurlijke dingen die in onze macht liggen.“

Epictetus, Hankboekje, 2.1-2

Het willen is 1 van de 3 aandachtsgebieden die de stoïcijnen beoefenen en aanbevelen.  Wat wil je?  Wat wil je nastreven, wat wil je vermijden?  Wat kan je nastreven, wat kan je vermijden?

Waar verlang je naar, waar heb je misschien angst voor?  Welke opbrengst streef je na, welke schade probeer je te vermijden?

De kunst is te accepteren waar je weinig tot geen greep of controle over hebt.  Dat wil niet zeggen dat je niets onderneemt, dat je niet handelt of geen actie of initiatief neemt. Accepteren betekent de realiteit onderkennen dat er onvoorspelbaarheden en onzekerheden zijn, dat je geen volledige controle en macht hebt.  Dit staat niet gelijk aan passief aanvaarden en de mogelijkheid tot handelen loslaten.  Als je initiatief neemt en naar best vermogen handelt of je werk doet dan kan je niet falen.

Daarbij helpt het om je gemoedsrust en emotionele staat niet (te sterk of te lang) te laten afhangen van dingen die niet volledig in je macht liggen.  Het is niet voor niets dat Epictetus reeds stelde dat het terrein van de emoties  het belangrijkst en meest urgent is. 

Je macht over je emoties en gevoelens vergroten, je emotionele wendbaarheid versterken is een belangrijke sleutel.  Het laat je toe om meer onverstoorbaar waar te nemen, te denken, te oordelen, te beslissen en te handelen.  Het gaat niet om emotieloos te worden, zoals sommigen de adviezen van de stoïcijnen interpreteren.  Emoties hangen immers sterk samen met wat je belangrijk vind, wat je wil, nastreeft of vermijdt. 

Als je je macht, je cirkel van controle en invloed wil uitbreiden is het aangewezen om je menselijke conditie te omarmen, de mogelijkheden zowel als de beperkingen en er onverstoorbaar mee om te gaan.

Je kan hiervoor inspiratie vinden in het indrukwekkend werk van Hannah Arendt.  Haar werk ‘de menselijke conditie’ is een aanrader.

Hannah Arendt was een stekelige denker met een groot hart voor de wereld en de mensheid. Ze ging vaak in tegen de algemeen heersende opvattingen. Arendt pleitte voor een actief burgerschap waarin kritisch denken en open dialoog centraal staan. 

Als Duitse van Joodse origine belandde ze na haar vlucht voor het naziregime in de Verenigde Staten. Ze liet een groot oeuvre na, dat vandaag een steeds groter publiek bereikt.