De wekelijkse stoïcijn: inspiratie voor wendbaar en veerkrachig leiderschap deel 46 / ‘’het mooie van een keuze hebben”

“Je bent niet je lichaam of haarstijl; het gaat erom hoe goed je kunt kiezen.  Als  je keuzes mooi zijn, zul jij dat ook zijn.“

-Epictetus, Dissertationes (Discourses), 3.1.39b-40a

Hoe meer je goed bent met jezelf, hoe minder je een ander beeld moet ophouden.  We hoeven dan minder bezig te zijn met hoe we of iets overkomen opdat we toch maar aan de verwachtingen van anderen willen voldoen.

Hoe minder je aandacht, tijd en energie moet steken in hoe je overkomt, hoe meer je echte aandacht, tijd en energie voor de anderen en  de situatie en gebeurtenissen kan hebben.

Alles begint met aandacht.  Aandachtig aanwezig zijn laat je toe en maakt het mogelijk om zo echt en volledig mogelijk waar te nemen, signalen op te pikken en te ervaren.

Je waarnemingsvermogen bepaalt mede je oordeelsvermogen en beslissingsvermogen.  Als je start van verkeerde of beperkte waarnemingen zijn je oordeel en beslissing vanzelf ook beperkt en ontoereikend.

Echte aandacht is ook de basis voor elk goed gesprek, waarin je echt aanwezig bent, actief en aandachtig luistert, je echt openstelt voor de visie, mening en argumenten van anderen en echt goede vragen kan stellen.

Je oordeelsvermogen en je keuzes worden sterker als je individueel en samen bewust, doordacht en doorvoeld observeert, reflecteert, denkt en beslist.  Het zal toelaten mooie keuzes te maken die aangepast zijn aan de situatie en omstandigheden.

Als je dit combineert met grote openheid en het uitgangspunt dat je kan leren, dat je het nog niet allemaal weet, het niet kan weten - wordt het mogelijk om ook met een omgeving om te gaan die alsmaar ongekender, onvoorspelbaarder en onzekerder is. 

Situaties waarin je niet kan weten en kennen, niet kan voorspellen hoe het zal uitdraaien en toch moet beslissen, vragen om slimme experimenten waarin je uitprobeert wat werkt en wat niet en er een bewust leerproces van maakt.

Het kan ons helpen om te gaan met een wereld waarin er naast normale zekerheid ook radicale onzekerheid is.  Durven risico nemen, moed tonen, mogen falen en leren kunnen ons helpen potentiële opwaartse risico’s en mogelijkheden te benutten.

Vraag je eens af in welke mate jij vooral beslissingen moet nemen die baden in normale onzekerheid en redelijk voorspelbaar zijn, dan wel radicale onzekerheid waarbij er weinig voorspelbaar is.

Hoe ga jij om met radicale onzekerheid en onvoorspelbaarheid?