De wekelijkse stoïcijn: inspiratie voor wendbaar en veerkrachig leiderschap deel 40 / ‘’‘blaas je gedachten nieuw leven in : meningen, overtuigingen en dogma’s”

 “Principes verliezen alleen aan kracht wanneer het vuur van de gedachten dat erop inwerkt uitdooft.  Het is aan jou dit vuur levend te houden… En je krijgt een nieuw leven wanneer je alles weer gaat zien zoals je het eens zag.  Dan kom je opnieuw tot leven.“

Marcus Aurelius, Overpeinzingen, 7.2

De stoïcijnen staan voor een praktische filosofie.  Een die verbonden is met actie en handelen.  Hannah Arendt (zeker geen stoïcijn) spreekt in haar boek ‘De menselijke conditie’ over Vita activa, naast Vita contemplativa.

Actie gebeurt best op basis van weloverwogen keuzes.  Denken en reflectie als basis voor actie en handelen. 

Vasthouden aan weloverwogen meningen, overtuigingen en principes kan helemaal op zijn plaats zijn.  Zolang het maar geen dogma’s worden die onwrikbaar zijn.

Om ze soepel en in beweging te houden kan het helpen om meer empathie en begrip op te brengen voor de mening en overtuiging van anderen.  Om je cognitief en emotioneel empathisch op te stellen.

Onder cognitieve empathie versta ik: je open stellen voor het denken en de gedachten, meningen, overtuigingen van de ander en de eventuele feiten, argumenten die de ander inbrengt of meent te zien.

Met emotionele empathie bedoel ik: je ook open stellen voor de emoties en gevoelens van de ander en de achterliggende principes en waarden die de emotie kunnen oproepen.

Dat betekent niet dat je het hiermee eens moet zijn of dat je ze gerechtvaardigd vindt.

Het perspectief van de ander innemen kan je wel helpen om beter te begrijpen, meer begrip op te brengen en milder te reageren.

Dat maakt het gemakkelijker om een bruggetje te bouwen en het eventuele verschil in mening of waarden te overbruggen.

Of op zijn minst beter te begrijpen waar het verschil precies zit.  Je kan ook ‘agree to disagree’.

Piggliuci raadt in zijn ‘Handboek voor de moderne stoïcijn’ aan om in situaties waarbij je de reactie en het gedrag van de ander niet kan plaatsen of gerechtvaardigd vindt in 2 stappen te werken.  De eerste stap van de analyse is proberen te bedenken welke incorrecte of verkeerde opvatting de ander heeft gebracht tot zijn reactie of gedrag. (p.42) Een volgende stap in de analyse is je afvragen wat de ander waardevol en belangrijk vindt en of dit spoort met je eigen waarden.

Dat kan een mooie oefening voor deze week zijn.