De wekelijkse stoïcijn: inspiratie voor wendbaar en veerkrachig leiderschap deel 16 / ‘ons welzijn vinden we in onze handelingen’ : over (on)maakbaarheid en (on)zekerheid.’

Wie van roem houdt, denkt dat zijn welzijn afhankelijk is van wat anderen doen.  Wie van plezier houdt denkt afhankelijk te zijn van zijn eigen gevoelens.  Maar hij die zijn geest beheerst, weet dat zijn welzijn afhankelijk is van wat hij zelf in praktijk brengt.

Wie wil je behagen, wat wil je bereiken en met welke middelen?  Denk hierover na.  Hoe snel zal de tijd alles aan het oog onttrekken en met hoeveel dingen heeft hij dat al niet gedaan?

                                                                                          - Marcus Aurelius, Overpeinzingen, (Discourses), 6/51, 59

In de 16e stoïcijn hebben we het over onze afhankelijkheid van doelen bereiken.  Een samenleving die gekenmerkt wordt door hoge welvaart en al veel lijkt te hebben blijkt alsmaar meer nood te hebben aan zekerheid en maakbaarheid.  Hoe meer we hebben, hoe meer we lijken te verkrampen en vrezen te verliezen wat we hebben.

Maakbaarheid (mate waarin iets gerealiseerd kan worden) en zekerheid (het uitgesloten zijn van andere mogelijkheden) houden verband met de mate waarin we  doelen bereiken en er controle over hebben.  We blijken het meer en meer moeilijk te hebben met het ‘niet-maakbare’ en het ‘onzekere’.    Onze verwachtingen zouden wel eens misplaatst kunnen zijn.

We houden er niet van afhankelijk te zijn, afhankelijk te zijn in de mate dat we iets kunnen realiseren, afhankelijk te zijn van datgene wat we niet controleren. (de situatie, de ander).  We raken ontmoedigd, gefrustreerd, boos of woedend als we niet bereiken wat we willen of we vinden dat anderen ons daar niet bij helpen of dat in de weg staan.

De manier waarop velen onder ons met Covid omgaan is hiervan een mooie illustratie.  We hebben het zeer moeilijk met gebeurtenissen van buitenaf die ons geluk verstoren. 

We kunnen niet overweg met toeval, pech en het lot.  Het frustreert onze wens en nood aan maakbaarheid en zekerheid. 

We zoeken dan graag en ijverig schuldigen.  Iemand moet toch verantwoordelijk zijn of gesteld kunnen worden.  Iemand moet als oorzaak van wat er allemaal fout loopt aangeduid worden.  We willen een zin-vol (?) verhaal, verklaring die oorzaak en gevolg verbindt met elkaar. 

Dit alles neemt niet weg  natuurlijk dat we moeten zien en onderzoeken wat beter kan en had gekund en eruit leren. 

Meer nog zouden we  best leren ons geluk en welzijn niet te laten afhangen van het absoluut behalen van doelen.  Onze ambitie moet niet het winnen en succes op zich zijn maar wel alles geven om het spel te winnen.  Geniet van het proces, meer nog dan van het resultaat.  Onderweg zijn is minstens even belangrijk als aankomen.  Het resultaat heb je immers niet altijd onder controle.

Waardeer en maak gebruik van wat je al hebt en laat je handelingen leiden door die houding.

Opdracht : Stel jezelf de eerlijke vraag hoe jij omgaat met het al dan niet bereiken van doelen en verwachtingen.  Welke impact heeft het op je gedachten, gevoelens en gemoedstoestand en je reacties?  En dus op die van anderen?